کلمه سونامی(tsunami) از کلمات ژاپنی tsu (بندر) و nami (امواج) تشکیل شده است. سونامی، آبلرزه یا غریاله یکی از پدیده‌های جغرافیایی است. غریاله به لرزش شدید آب دریا گفته می‌شود که در پی زمین‌لرزه‌های زیر دریا پدید می‌آید. آبی که به لرزه در آمده به شکل موج‌های عظیم به کرانه‌ها رسیده و ویرانی به بار می‌آورد. غریاله واژه فارسی بومی برای این پدیده در استان بوشهر است و پدیده غریاله در کرانه‌های خلیج فارس نیز دارای پیشینه است. سونامي ها معمولاً پس از یک زمین‌لرزه بزرگ   (با حرکت رو به بالا)، فعالیت آتشفشانی زمین‌لغزه و یا برخورد شهاب سنگ ‌ها پدید می‌آیند. بسیاری از سونامي ها در کرانه‌های ژاپن رخ می‌دهند و از اینرو واژه ژاپنی مربوط به این پدیده یعنی (津波 تسونامی) به زبان انگلیسی و از آن راه به بسیاری زبان‌های دیگر نیز راه یافته است. پس از سونامي ها معمولاً گسل هاي بزرگي در بستر درياها پديد مي آيند. سرعت موجهاي آبلرزه اي گاه به بيش از 800 كيلومتردر ساعت مي رسد. سونامي سال 1788 ليسبون ( پرتقال ) با موجهاي به بلندي حدود 18 متر به شهر هجوم برد و ساكنان آن  شهر را در كام خويش به هلاكت رساند. يكي از بزرگترين سونامي ها كه در سال 2004 ميلادي در نزديكي سوماتراي اندونزي روي داد باعث ويراني عظيم و كشته شدن پيرامون 100 هزار تن در جنوب آسيا شد. در كتاب هاي تاريخ آمده كه بندر بزرگ و پهناور سيراف در جنوب ايران تا سده چهارم هجري و عصر ديلميان بندري آباد و پر رونق بوده و ناگهان بر اثر زلزله اي قسمت بزرگي از شهر به زير آب رفته كه آثار آن هنوز هم مورد توجه باستان شناسان ايراني و خارجي است.

پدیده‌های دریایی، بعنوان یکی از مهمترین قسمت‌های مطالعاتی در طرح مدیریت ساحلی می‌باشد. در این مطالعات، بر اساس اطلاعات موجود تا سال 1386، 27 شیت نقشه مرزبندی در مقیاس 250000/1 و 259 شیت نقشه مرزبندی در مقیاس 25000/1 تولید شده است. همچنین در حوزه هیدرودینامیک، 543 شیت نقشه شامل نقشه منطقه شکست، منطقه جزر و مدی و مشخصات آن، مشخصات موج ،گلموج های سالانه و فصلی و نقشه های مخاطرات دریایی در مقیاس‌های مختلف ارائه شده است.

         استانهای ساحلی کشور و بیوگرافی این مناطق                                                     

آشنایی با  سواحل

در این قسمت با اشکال و ریخت‌شناسی موجود در سواحل آشنا می شویم. مطالعه و ارزیابی اشکال موجود در سواحل می‌تواند اطلاعات ارزشمندی از فرآیندهای مؤثر بر روی سواحل در کوتاه‌مدت و بلندمدت ارائه نماید. از جمله اطلاعاتی که می توان از بررسی ژئومورفولوژی ساحلی بدست آورد عبارتند از:

1-    اقلیم موج (امواج طوفانی و دورا)

2-    پاسخ اشکال ساحلی به موج ها و جریانات محلی

3-    ساختار زمین شناسی سواحل شامل رسوبات رسی، لجنی، ماسه ای و صخره ای

در شکل زیر، اشکال مختلفی که در سواحل ممکن است موجود باشند ارائه گردیده است که در ادامه در خصوص هر یک از آنها به اختصار توضیحاتی ارائه شده است.

1. تعریف منطقه ساحلی:
تعریف واحدی از منطقه ساحلی وجود ندارد. بعضی از نویسنده‌ها به آن به صورت "بخشی از خشکی که عمدتاً بوسیله دریا تحت تأثیر قرار می‌گیرد و بخشی از دریا که عمدتاً بوسیله خشکی تحت تأثیر قرار می‌گیرد"  اشاره کرده‌اند (Hinrichsen, 1998). در مطالعات PAGE که توسط سازمان ملل صورت گرفته است، نواحی ساحلی به صورت "نواحی جزر و مدی و زیر جزری در بالای فلات قاره (تا عمق 200 متری دریا)؛ نواحی که به طور منظم به وسیله آب شور دریا مغروق می‌گردند؛ و اراضی خشکی مجاور آن" تعریف شده است (Groombridge and Jenkins, 1996). این مطالعه همچنین ملاحظات صیادی و شیلاتی را نیز مد نظر قرار می‌دهد، زیرا ٪90 صیادی جهان از محیط‌های دریایی است (FAO, 1999) و  زندگی حدوداً دو سوم همه ماهی‌ها به آب‌های ساحلی، علف‌های دریایی و آبسنگ مرجانی وابسته است (Hinrichsen 1998). این مطالعه شامل شیب فلات قاره و سکونتگاه‌های آبزیان در آب عمیق دریا نمی‌شود. بنابراین عوارض مهم اقیانوسی از قبیل کوه‌های دریایی مستثنی شده‌اند.

طرح مدیریت نوار ساحلی شامل 6 مطالعه ذیل می باشد که در ادامه اهداف و دستاوردهای هر مطالعه به تفکیک ذکر می شود.

·        مطالعات مرزبندی منطقه ساحلی

·        مطالعات پدیده‎های دریایی مؤثر بر نوار ساحلی

·        مطالعات مخاطرات محیطی

·        مطالعات آب و هوا و اقلیم‎شناسی

·        مطالعات زمین‎شناسی و ژئومورفولوژی

·        طرح مدیریت نوار ساحلی